Enter For English
EL YATIRMASI YÖNTEMİ
Düşük üretim düzeylerinde yaygın kullanımı olan el yatırması yöntemi, ilk zamanlardan beri endüstride sürekli geliflime açık olan ve üzerinde çalışılan üretim yöntemlerinden biri olmuştur. Bir çok uygulama alanı vardır ve özellikle yüksek mukavemet gerektiren oldukça büyük parçaların üretiminde rahatlıkla kullanılabilmektedir. Kompozit endüstrisi kalıplama yöntemleri arasında temel ve evrensel olarak en uygulanabilir yöntem olarak kabul edilmektedir. Bu proseste sıvı reçine (CE 92 N8, CE 188 N8) takviye malzemesi ile (genellikle keçe -MAT 1(M) MAT 8, MAT 9 dokuma (CE) beraberce açık kalıba uygulanır. Reçinede meydana gelen kimyasal reaksiyonlar malzemeyi yüksek dayanımlı ve hafif ürünler elde edilebilecek flekilde sertleştirir. Beton matriks içinde çelik çubukların takviye malzemesi görevi görmesi gibi, reçine, elyaf takviyeleri için matriks görevindedir.
Üretimin başlangıç aşamasında, pigment katkılı jelkotlar (CE) kalıp yüzeyine sprey tabancası veya fırça ile uygulanır. Jelkot yeterli derecede sertleştiğinde, takviye malzemesi tabakaları jelkot’un üzerine yerleştirilir ve reçine elle kalıba uygulanır. Takviye malzemesi üzerine tatbik edilen reçine sertleşene kadar rulolama işlemine tabi tutulur. Rulolama sayesinde laminat tabakaları arasında kalan hava kabarcıkları giderilir. Bu rulolama işlemi, aralıklı olarak her kat takviye malzemesi uygulamasının ardından tekrarlanmaktadır. Takviye malzemesinin kalınlığı ve çeşidi için tasarımda belirlenen değerler kullanılır. Ayrıca katalizörler, hızlandırıcılar ve parçanın kullanımı için gerekli olan malzemeler reçineye ilave edilebilir. Böylece kompozit laminatlar, dışlarından ısı kaynağına ihtiyaç duyulmadan oda sıcaklığında sertleştirilebilir. CTP kompozit parçaları, bal peteği görünümlü malzemeler, köpükler ve üç boyutlu cam elyafı gibi ara malzemelerle güçlendirilebilirler. Bu tür ara malzeme olarak kullanılan kompozitler, çoğuunlukla “sandviç yapıdaki kompozit malzemeler” olarak adlandırılır. Genel olarak el yatırması yönteminde, bir kerede tek bir parça (parçanın jelkot uygulaması yapılmış kısmı) elde edilir. Görünmeyen yüzeyin kumlama ya da selofan levha gibi yumuflak bir yüzey kullanımıyla düzgün hale getirilmesi de mümkündür. Ayrıca, laminatın arka yüzeyinin kalitesini arttırmak için, tekne yüzeylerinde olduğu gibi sağlam kumaşlar ve reçineler kullanmak da mümkündür.
REÇİNELER
Bir çok el yatırması uygulamasında, genel amaçlı veya DCDP polyester reçineler ağırlık kazanmaktadır. Ayrıca izoftalik polyesterler, vinil esterler ve epoksi reçineler gibi diğer termoset esaslı reçineler de kullanılmaktadır.
TAKVİYE MALZEMELERİ
Bu kalıplama yönteminin bir çok uygulamasında, kompozit malzemenin ağırlıkça %25-35’ini oluşturacak şekilde keçe kullanılmaktadır. Dokuma daha yüksek oranda bir takviye yüklemesi ve bunun sonucunda daha yüksek mukavemet değerleri elde etmek amacı ile kullanılmaktadır. Dokuma bazı uygulamalarda CTP laminatın %50’sini oluşturabilmektedir.
EL YATIRMASI YÖNTEMİNİN AVANTAJLARI
El yatırması kalıplama yönteminin başlıca avantajları şunlardır:
• Düşük üretim maliyeti
• Üretilen parçaların boyutlarında teorik olarak kısıtlama olmaması
• Tasarımda gerektiğinde değişikliklerin kolaylıkla yapılabilmesi
• Diğer yöntemler arasında en düşük yatırım maliyetine sahip olması
• Çeşitli renklerde dekoratif yüzey elde edilebilmesi
• Yerinde kalıplama olanağı
• Prototip üretimine ve büyütmeye uygun olması
• Maksimum tasarım esnekliği belirli bölgelerin daha mukavim yapılabilme olanağı, özel eklemelerin yapılabilme olanağı
• Montaj kolaylığı
• Reçinede çekme sorunu nedeniyle özel tasarım yapılabilmektedir.
EL YATIRMASI YÖNTEMiNiN DEZAVANTAJLARI
Bu kalıplama yöntemindeki başlıca kısıtlamalar şunlardır:
• Tek yüzü düzgün ürün elde edilebilmesi
• İşgücü yoğun bir proses olması
• Üretim kalitesinin işçi yeteneklerine bağlı olması
• Takviye malzemelerinden istenilen şekillerde ürün alınabilmesi, kalıp özellikleriyle sınırlı kalması
• Reçine sistemi içindeki kimyasalların uçuculuğu (Stirenin açığa çıkması)
EL YATIRMASI UYGULAMALARI
El yatırması yöntemi yle üretilen parçaların tipik son ürün uygulamaları tekne gövdeleri, otomobil ve kamyon gövde panelleri, yüzme havuzları, depolama tankları, korozyon dayanımlı ürünler, mobilya ve aksesuarlar, elektrikli ev aletleri, havalandırma kanalları gibi ürünleri içerir.
FACEBOOK 
TWITTER